Սոնա Ջաղինյանի բլոգ

Ղ․Աղայան

Ուշադի՛ր կարդա պատմվածքը և վերլուծի՛ր։ Վերլուծությունդ կարող ես ներկայացնել գրավոր շարադրանքի կամ բանավոր խոսքի միջոցով։

Ոսկին երկաթին անարգելով, ասաց մեկ անգամ․

-Երանի գիտենամ, դու ինչացո՞ւ ես, որ մետաղների կարգն ես ընկել. քո սև ու ժանգոտ
երեսովդ մարդու վրա զզվանք ես բերում: Նայիր ինձ վրա, տես ինչպես գեղեցիկ եմ
փայլում, ինչպես շողշողում: Նայիր մեր սիրուն օրիորդների ու հարսների ականջներին ու
մատներին, դու կտեսնես իմ փառքն ու պատիվը, նայիր նրանց ճակատների շարքերին,
դու կտեսնես իմ փայլն ու գեղեցկությունը: Չեմ հաշվում գինդերը, գնդասեղները. գիտեմ,
որ դու այնքան կոշտ ու կոպիտ ես, որ այդպես քնքուշ բաների մասին ոչ ճաշակ ունես, ոչ
հասկացողություն:
Երկաթը պատասխանեց ոսկուն.

-Ես չեմ ուրանում, ոսկի աղա, որ դու գեղեցիկ ես, ամեն բանի զարդն ու զարդարանքը դու
ես, գինդ շատ բարձր է, աղքատի բան չես, բայց ինչո՞ւ ես չափիցդ դուրս գոռոզանում: Քո
սիրուն օղակներդ ոչ ականջի լսելիքն են ավելացնում, ոչ մատներին ու կռներին
զորություն ու ժրություն են տալիս: Ճակատների փայլուն շարքերը գլխին խելք չեն տալիս.
ոչ կուրծքերի նուրբ մանյակները սրտին գութ ու խնամք: Ինչ ասեմ մեր օրիորդներին, քեզ այդչափ պատիվ են տալիս, քեզ համար հալվում, մաշվում ու բարակացավ ընկնում: Իմ մի փոքրիկ ասեղը քո բոլոր զարդարանքներից ավելի է օգուտ տալիս: Գիտե՞ս, ոսկի աղա, իմ փոքրիկ ասեղը քանի տուն է պահում, քանի որբի կերակրում: Իմ խոփն ու ձևիչը ամբողջ աշխարհին հաց են տալիս: Մարդիկ ինչ որ շինում են կամ պետք է կտրեն, կամ պետք է ծեծեն, կամ պետք է խարտոցեն, կամ պետք է
կարկատեն: Իմ ուրագն ու կացինը որ չլինեն, իմ դուրն ու շաղափը, իմ սղոցն ու մուրճը,
իմ կտրիչն ու խարտոցը, էլ կարո՞ղ էին մարդիկ քար քարի վրա դնել, փայտ փայտի վրա: Ահա այդպես պարծենկոտ ես դու, ոսկի աղա, քո փայլից կուրացած ՝ ուրիշի
լավությունը չես տեսնում:

Գործնական աշխատանք

Քեզ ծանոթ համակարգչային ծրագրով տեքստի շուրջ առաջադրանքներ կազմի՛ր և հրապարակի՛ր։

4) Ֆիլմի տևողությունը 35 րոպե է: Նրա ցուցադրումը սկսվեց ժամը 13:50-ին: Ե՞րբ ավարտվեց ֆիլմի ցուցադրումը:
13ժ50ր+35ր=14ժ25ր
14:25
5)Տասը հազարին գումարեցին հազար հետո ստացվածին գումարեցին մեկ: Ստացված թվի գրության մեջ քանի՞ հատ 0 կլինի:
10000+1000+1=11001
2
6) Ամենափոքր եռանիշ թվից 13-ով փոքր թիվն է.  
1)100-13=87
87
 7) 7/20  ցենտները կիլոգրամներով արտահայտած կլինի.
100:20.7=35
35
8)3 ժ 46 րոպեն րոպեներով արտահայտած կլինի
60.3+46=226
9)Քառակուսու պարագիծը 16 սմ է: Գտիր այդ քառակուսու մակերեսը:
16.16=256
13) Հաշվիր 3000 + 50 • (4900 : 7 – 698) արտահայտության արժեքը:
3000 + 50 • (4900 : 7 – 698) =3100
3100
14) Վեց պաղպաղակը  1800 դրամ արժեն: Քանի՞ դրամ պետք է վճարել այդպիսի 9 պաղպաղակի համար:
1)1800:6=300
2)300.9=2700
2700
11) Հաշվիր 78-ի եռապատիկի և 67-ի տարբերությունը:
1)78.3-67=167
12) Թվային հաջորդականությունը կազմված է հետևյալ կանոնով. առաջին անդամը 1 է,   երկրորդ անդամը՝ 3, և սկսած երրորդ անդամից յուրաքանչյուր անդամը հավասար է իր նախորդ երկու անդամների գումարին: Գրիր այդ հաջորդականության հինգերորդ անդամը:
1)3+2+2+2=9
Մանկապարտեզի խմբում եղած 10 հեծանիվներից երեքը երկակնանի են, իսկ մյուսները երեք ակնանի։  Բոլոր հեծանիվները միասին քանի՞ ակ ունեն:
1)10-3=7
2)2.3=6
3)7.3=21
4)21+6=27

17) Պահեստում կար 500 կգ ալյուր: Դրանից 3-ական կիլոգրամ լցրեցին 80 հատ տոպրակների մեջ և տարան խանութ: Քանի՞ կիլոգրամ ալյուր մնաց պահեստում:

1)80.3=240
2)500-240=260

Ես ունեմ երկու սխալ։

12) Թվային հաջորդականությունը կազմված է հետևյալ կանոնով. առաջին անդամը 1 է,   երկրորդ անդամը՝ 3, և սկսած երրորդ անդամից յուրաքանչյուր անդամը հավասար է իր նախորդ երկու անդամների գումարին: Գրիր այդ հաջորդականության հինգերորդ անդամը:
1)3+2+4+2=11

1. Թվարկիր և քարտեզի վրա ցույց տուր Հայաստանի Հանրապետության մարզերը և մարզկենտրոնները:
2. Ինչո՞ւ է մեր հանրապետութան տարածքը բաժանվել մարզերի: Ովքե՞ր են զբաղվում քաղաքների և գյուղերի տարբեր խնդիրների լուծմամբ:
3. Կազմիր քո բնակավայրին մոտ գտնվող քաղաքների և գյուղերի ցուցակը:
4. Քարտեզի վրա գտի’ր և նշի’ր ՀՀ տարբեր մարզերի առնվազն  10  քաղաքային բնակավայրերի անուններ:

Մի անգամ Ջոնը իր երազում ընկել էր Չիպոլինոյի արկածներում։ Երբ այդ տղան ընկավ Չիպոլինոյի արկածներում սկսեց բոլոր հերոսների վրա ծիծաղել։ Մեկել այդ ծիծաղը լսեց ջղայն պամիդորը իր կարգը նստեց և եկավ ասաց․
-Այ տղա ես չիգիտեմ դու ով ես, բայց ինչու՞ ես մեր վրա այդպես քրքջում։ Եթե դու մի անգամ էլ մեր վրա ծիծաղեցիր, ուրեմն քեզ կտանեմ իմ դաժան բանտը։
-Բայց ինչու՞ չծիծաղեմ եթե դուք շատ ծիծաղելի եք։ Ո՞վ է տեսել, որ մարդը պամիդորի գլուխ ունենա։
-Վե՛րջ, դու շատ չափերդ անցար։ Հենց հիմա դու իմ հետևից արի իմ պալատ։
Եվ այդ պահին եկան իր սիրելի գիլասները։
-Օ՜ իմ փիսիկ ,պամիդորիկ ինչու՞ ես այս խեղճ երեխայի վրա հարձակվել։
-Օ՜ իմ սիրելի գիլասիկ, քանի որ այս անպիտանը ծիծաղում է մեր տեսքի վրա։
-Մի հատ հանգստացե՛ք, ի՞նչ է կատարվում այստեղ։
Եվ այպես շարունակվում է հետաքրքիր արկածները։ Ու մի հետաքրքիր պահի իր մայրիկը արթնացրեց․
-Տղաս արթնացիր դասից ուշանում ես։
-Մայրիկ ինչու՞ արթնացրիր ես հետաքրքիր պահի էի հասել։
-Որովհետև պետք է դասի գնայիր։
Նա արագ գնաց հագնվեց և տխուր-տխուր գնաց դասի և իր տեսած արկածները հիշեց։



Եվ այսպես վերջացավ մեր հետաքրքիր հեքիաթը

Հեղինակներն են՝ Սոնա Ջաղինյան և Նարե Բաբայան

1. Ի՞նչ կենդանի օրգանիզմներ են հանդիպում հողում:
   Հումուսներ
2. Ի՞նչ է հողը, իսկ հումո՞ւսը:
   կենդանի օրգանիզմներ։
3. Ինչո՞ւ է հողի վերին շերտը մուգ գույնի:
   Որ բույսերը լավ աճեն։
4. Ի՞նչ նյութեր են պարունակվում հողում:
   Հումուս,օդ,կավ,ավազ։
5. Ի՞նչ են պարարտանյութերը:
   Դուք պարարտանյութեր նյութեր են, որոնք օգտագործվում են հողերի պակաս ունեցող բույսերին սնուցիչներ ապահովելու համար:
6. Ի՞նչ նպատակով են իրականացնում հողի արհեստական ոռոգումը, փխրեցումը:
   Արեստական ոռոգումը և փխրեցումը նրա համար են պետք, որ բույսերը ու ծառերը լավ աճեն, քանի որ անջրևները բավարար չեն անրաժեշտ ոռոգման համար։

1. Ի՞նչ գիտեք բակտերիաների և սնկերի մասին: Ի՞նչ օրգանիզմներ են դրանք:
   Սնկերը շնչող և ուտող օրգանիզմներ են։
2. Ո՞վ է բացահայտել բակտերիաները, ի՞նչ սարքի օգնությամբ:
   Բացահայտել է հոլանդացի վարպետը և Անտոնի բնագետը։ Մանրադիտակի։
3. Ինչի՞ հաշվին են բակտերիաները պաշտպանվում միջավայրի անբենպաստ գործոններից:
   սուր առարկաներից, բարձր ջերմաստիճանից կամ ճնշումից, քիմիական տարբեր նյութերից:
4. Բակտերիաների սնման ի՞նչ եղանակներ գիտեք:
   Կեղտոտ միջավայրներից։
5. Ինչո՞ւմն է բակտերիաների դերը բնության մեջ և մարդու կյանքում:
6. Ի՞նչ գիտեք սնկերի և ծառերի փոխադարձ կապի մասին:
7. Որո՞նք են ուտելի սնկերը: Իսկ որո՞նք են թունավոր:
8. Հետաքրքրվեք բակտերիաներով և սնկերով հարուցված հիվանդութ­յունների և դրանք կանխարգելելու միջոցառումների մասին:
9. Հիվանդածին բակտերիաներ կա­րող են տարածվել բերանում, հան­գեցնել բորբոքման: Այդ պատճա­ռով խորհուրդ է տրվում ամեն օր մաքրել ատամները: Ին­չո՞ւ, փորձեք հասկանալ և բացատ­րել:

1. Вместо точек вставь нужные слова: он, она, оно, они.

Каждое утро Саша идёт в школу. По дороге он встречает Колю и Таню. Они идут вместе. Вот и школа. Она большая и красивая. У школьного крыльца растёт высокое дерево. Весной оно покрывается зелёными листочками, а к зиме дерево сбрасывает всю листву.

2.Узнай предмет по названным признакам, назови его.

Белый, пушистый, холодный снег.

Тёмная, огромная, грозовая туча. .

Сухое, свежее, душистое сено .

Вкусные, лесные, крепкие орехи .

Слова для справок: орехи, сено, снег, туча.

3.Прочитай скороговорки. Спиши. Раскрой скобки, выбери нужную букву.

1. Дядя (К, к)оля дочке (П, п)оле
   

Подарил щеночка (К, к)олли,

Но щенок породы (К, к)олли

Убежал от (П, п)оли в (П, п)оле.

2.Наш (П, п)олкан попал в (К, к)апкан.

4.У маленькой Кати появились новые игрушки, но она ещё не придумала им имена. Помоги придумать забавные имена новым игрушкам Кати.

У маленькой Кати был целый зоопарк плюшевых, пушистых, мягких игрушечных зверей. Серый слонёнок Наре . Резиновый жираф Лика . Мягкая плюшевая обезьянка Ева . Толстый, набитый опилками бегемот Сона . Деревянная лошадка зебра Софи . И самая любимая — лохматая шерстяная собачка Мики .

5.Прочитай слова, запиши их в три столбика по родам. Девочка, ручка, книга, журнал, письмо, врач, музей, задание, дом, пальто, тетрадь, день, заря, платье, солнце, яблоко, дядя, бабушка, сын, полка, озеро.
Девочка ручка день
врач книга заря
дядя журнал солнце
бабушка, письмо озеро
сын музей
задание
дом
пальто
тетрадь
платье
яблоко
полка

6. Напиши по образцу. Образец: —  учитель-учительница

Школьник-школьница, спортсмен-спортсменка, художник-художница, артист-артистка, воспитатель-воспитательница.

Հնարք 1-ին․

Եթե ծննդյանդ օրը բազմապատկես  2-ով, ստացված թվին ավելացնես 5, արդյունքը բազմապատկես  50 –ով, ստացված թվին ավելացնես  քո ծննդյան ամսաթիվը, արդյունքից  հանես 250, կստանաս  եռանիշ կամ քառանիշ  թիվ։  Եթե արդյունքում եռանիշ թիվ ստանաս, ապա ստացված թվի առաջին   թվանշանը ցույց կտա  ծննդյանդ օրը,  իսկ  մյուս երկու թվանշանները՝ քո ծննդյան ամսաթիվը։ Եթե արդյունքում քառանիշ  թիվ ստանաս, ապա  ստացված թվի առաջին  երկու թվանշանները ցույց կտան  ծննդյանդ օրը,  իսկ  մյուս երկու թվանշանները՝ քո ծննդյան ամսաթիվը։
1)(8.2+5).50+6-250=806
2)8.2=16
3)16+5=21
4)21.50=1050
5)1050+6=1056
6)1056-250=806

Հնարքը ստացվեց
Ես ծնվել եմ 08.06

Հնարք 2-րդ․

Եթե մտապահես մի եռանիշ թիվ և  այդ թիվը երկու անգամ գրես կողք կողքի,  ստացված   վեցանիշ  թիվը բաժանես  7-ի, հետո 11-ի, այնուհետև 13-ի, ապա   կաստանաս քո մտապահած թիվը։
1)200200:7:11:13=200
2)200200:7=28600
3)28600:11=2600
4)2600:13=200

Հնարք 3-րդ․

Կոշիկիդ համարը բազմապատկիր 5-ով , ստացված թվին ավելացրու 50, արդյունքը բազմապատկիր 20-ով։ Եթե  այս տարի  ծննդյանդ տարեդարձը արդեն լրացել է, ապա  ստացված թվին ավելացրու 1024, իսկ  եթե դեռ չի լրացել, ապա՝ 1023։ Վերջում ստացված արդյունքից հանիր  ծննդյանդ տարեթիվը։ Արդյունքում  կստանաս քառանիշ թիվ, որի առաջին երկու թվանշանները ցույց կտա
1)(36.5+50).20+1023-2014=
2)36.5=180
3)180+50=230
4)230.20=4600
5)4600+1023=5623
6)5623-2014=3609

Հնարք 4-րդ․

Եթե տարիքդ բազմապատկես 5-ով, ստացված թվին ավելացրնես 8, արդյունքը բազմապատկես   2–ով, ստացված թվից հանես 6, արդյունքը բազմապատկես   10–ով, ստացված թվից հանես 100, արդյունքը փոքրացնես 100 անգամ,  կրկին կստանաս տարիքդ։
1)(9.5+8).2-6.10-100:100=9
2)9.5=45
3)45+8=53
4)53.2=106
5)106-6=100
6)100.10=1000
7)1000-100=900
8)900:100=9

Հնարք 5. Արագ բազմապատկում 11-ով՝

Եթե երկնիշ թվի թվանշանների  գումարը չի գերազանցում 9-ը, ապա 11-ով բազմապատկելիս կարելի է կիրառել հետևյալ հնարքը՝  այդ  երկնիշ  թվի  միավորների և տասնավորների կարգում   գրված թվանշանների միջև պետք է գրել այդ թվանշանների  գումարը: Արդյուքում ստացված թիվը  հավասար կլինի այդ  երկնիշ թվի և 11-ի արտադրյալին:

Օրինակ՝  27·11

2+7=9

27·11=297:


63.11
6+3=9
63.11=693

Եթե երկնիշ թվի թվանշանների  գումարը մեծ է 9-ից, ապա 11-ով բազմապատկելիս կարելի է կիրառել հետևյալ հնարքը՝  այդ  երկնիշ  թվի  միավորների և տասնավորների կարգում   գրված թվանշանների միջև պետք է գրել այդ թվանշանների  գումարի միավորը, իսկ տրված երկնիշ թվի տասնավորների կարգում   գրված թվանշանը պետք է  մեծացնել 1-ով: Արդյուքում ստացված թիվը  հավասար կլինի այդ  երկնիշ թվի և 11-ի արտադրյալին:

Օրինակ՝ 39·11

3+9=12

3+1=4

39·11=429


59.11
5+9=14
5+1=6
59.11=649
Սիրելի սովորողներ, այժմ ինքներդ առաջարկեք նոր մաթեմատիկական հնարքներ:

Կատարի՛ր առաջադրանքները։

Տրված բառակապակցությունները նախադասություններ դարձրո՛ւ։

Օրինակ՝ բուրավետ վարդ-Վարդը բուրավետ է։

շողշողուն արև- Արևը շողշողուն է։

փայլուն աստղ-Աստղը փայլուն է։

խորհրդավոր լուսին- Լուսինը խորհրդավոր է։

մաքուր օդ- Օդը մաքուր է։

Տրված նախադասություններից ամեն անգամ մի <ավելորդ> բառ հանի՛ր և թող միայն ամենակարևոր բառերը։

Չարաճճի քոթոթները աղմկելով խաղում էին կանաչ խոտերի մեջ։
Քոթոթները աղմկելով խաղում էին կանաչ խոտերի մեջ։
Քոթոթները խաղում էին կանաչ խոտերի մեջ։
Քոթոթները խաղում էին խոտերի մեջ։
Խաղում էին խոտերի մեջ։
Խաղում էին։

Գարնանային երեկոյի տաք անձրևը տեղացել էր նոր ծաղկած ծառերի վրա։
Գարնանային երեկոյի անձրևը տեղացել էր նոր ծաղկած ծառերի վրա։
Գարնանային երեկոյի անձրևը տեղացել էր ծաղկած ծառերի վրա։
Գարնանային երեկոյի անձրևը տեղացել էր ծառերի վրա։
Երեկոյի անձրևը տեղացել էր ծառերի վրա։
Անձրևը տեղացել էր ծառերի վրա։
Տեղացել էր ծառերի վրա։
Տեղացել էր։

Արևի առաջին շողերը խաղում էին ամպի սպիտակ քուլաների հետ։
Արևի շողերը խաղում էին ամպի սպիտակ քուլաների հետ։
Արևի շողերը խաղում էին ամպի քուլաների հետ։
Արևի շողերը խաղում էին քուլաների հետ։
Շողերը խաղում էին քուլաների հետ։
Խաղում էին քուլաների հետ։
Խաղում էին։
Երկու պարզ նախադասությունների արանքում կապակցող բառեր ավելացրո՛ւ և ստացի՛ր բարդ նախադասություններ։

Արամը տուն շտապեց և նա ուզում էր վերցնել գնդակը ու այդ պահին սկսեց անձրև տեղալ հենց անձրևը սկսեց բոլորը բացեցին անձրևանոցները։

Բժիշկ Այբոլիտը սպասում էր նոր այցելուի,բայց ներս մտավ թաթը վիրավոր արջը։

Փոքրիկ աղջիկը լաց էր լինում, որովհետ և նրա տիկնիկի շորը պատռվել էր։

Փորձի՛ր մի քանի օրինակ էլ ի՛նքդ կազմել։

Ես մի անգամ վերադարձա տուն և

Ա և Բ սյունակներից գտի՛ր իրար հետ մտքով կապված նախադասությունները և կապակցող բառերի օգնությամբ (իսկ, երբ, սակայն, և, թե) միավորի՛ր դրանք՝ ստանալով բարդ նախադասություններ։

Ա․ Ապրիլը գարնան ամիս է, իսկ տղան շատ ուրախացավ։

Բացվեց գարնան առավոտը, և մարզիկն ուզում էր առաջինը տեղ հասնել։

Բ․ Այգեգործներրը շտապեցին իրենց այգիները խնամելու, սակայն նա տեսավ դեպի իրեն ընդառաջ եկող ընկերոջը։

Հուլիսը ամռան ամիս է, և նա հաղթեց մրցույթում։

Գրի՛ր անհրաժեշտ կապակցող բառերը և կարդա՛ բարդ նախադասությունները։

Ես ամենևին էլ չեմ ուզում, որ իմ գիրքը կարդան միայն զվարժության համար։Իմ սիրտը ցավից ճմլվում է, երբ ես հիշում եմ իմ փոքրիկ բարեկամին։Ես նրա մասին ուզում եմ պատմել, որպեսզի չմոռանամ նրան։ Շատ տխուր բան է, որ բարեկամներին մոռանում են։ Բոլորը չէ, որ բարեկամ ունեն։ Եվ ես վախենում եմ, որ կդառնամ մեծահասակների նման, և նրանք թվերից բացի ոչնչով չեն հետաքրքրվում։

Հատված՝ Անտուան դը Սենտ-Էքզյուպերիի <Փոքրիկ Իշխանը>վիպակից։